اثر توأم شوری و تراکم خاک بر برخی شاخص های رشد ذرت

شوری و تراکم خاک از مهم ترین محدودیت های رشد و تولید گیاهان زراعی به حساب می آیند. تحقیق حاضر برای بررسی اثر توأم شوری و تراکم خاک بر برخی شاخص های رشد گیاه ذرت (zea mays l.) رقم سینگل کراس 704 انجام شد. برای این منظور آزمایشی گلدانی و به­صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی و با سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل شوری خاک در سه سطح (قابلیت هدایت الکتریکی عصاره اشباع 5/1، 5/2 و 5/4 دسی­زیمنس بر متر) و تراکم خاک در سه سطح (چگالی ظاهری، 3/1، 55/1 و 75/1 گرم بر سانتی­متر مکعب) بود. برای ایجاد سطوح شوری در خاک گلدان ها، مقادیر مختلف nacl در حجم آب مقطر لازم برای رساندن رطوبت جرمی به 16 درصد، حل و سپس به خاک افزوده شد. برای ایجاد تراکم در خاک گلدا ن ­ها وزنه 5/4 کیلوگرمی از ارتفاع 45 سانتی متری بر سطح خاک درون گلدان ها رها می­شد. افزایش شوری خاک از 5/1 به 5/4 دسی­زیمنس بر متر باعث کاهش معنی دار ارتفاع گیاه، وزن خشک بخش هوایی، وزن خشک ریشه، سطح برگ و شاخص کلروفیل برگ (از 10 تا 24 درصد) شد. افزایش تراکم خاک از 3/1 به 75/1 گرم بر سانتی­متر مکعب نیز شاخص های مذکور را به­طور معنی داری (از 11 تا 63 درصد) کاهش داد. در سطوح شوری و تراکم به کار رفته، به­طور میانگین، تراکم خاک بیش از شوری خاک باعث کاهش رشد ذرت شد. اثر شوری و تراکم خاک به­صورت توأم بیشتر از اثر جداگانه هر یک از آنها بر شاخص های مذکور بود و منجر به کاهش شدید (از 22 تا 73 درصد) شاخص های رشد، به­ویژه شاخص کلروفیل برگ شد. به­عبارت دیگر، تراکم خاک اثرهای منفی شوری بر رشد ذرت را تشدید کرد.